Wist je dat pictogrammen op de bouwplaats niet alleen helpen om de veiligheid te verbeteren, maar ook verplicht zijn volgens de wet? Ze zorgen ervoor dat iedereen snel begrijpt welke veiligheidsmaatregelen er genomen moeten worden. Daarnaast verhoogt het naleven van veiligheidsrichtlijnen niet alleen de veiligheid, maar ook de productiviteit met wel 10%!
 

Wet- en regelgevingen

De veiligheid op een bouwplaats wordt geregeld door een combinatie van wet- en regelgeving. In Nederland zijn de belangrijkste wet- en regelgevingen omtrent veiligheid vastgelegd in de Arbowet en het Arbobesluit. Deze wetten stellen eisen aan de arbeidsomstandigheden en verplichten werkgevers om te zorgen voor een veilige werkomgeving.

De Arbowet verplicht werkgevers om risico’s te inventariseren, maatregelen te treffen om gevaarlijke situaties te vermijden, en om werknemers voldoende te informeren en op te leiden. Dit houdt in dat er zowel technische maatregelen (bijvoorbeeld veilige machines en werkplekken) als organisatorische maatregelen (zoals werkinstructies en het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen) getroffen moeten worden. Het naleven van veiligheidsvoorschriften is van essentieel belang om ongelukken te voorkomen en de veiligheid van medewerkers te waarborgen.

Daarnaast moeten bouwbedrijven voldoen aan de regels voor het plaatsen en onderhouden van veiligheidsborden en waarschuwingspictogrammen op de werkplek. Deze visuele middelen zorgen ervoor dat belangrijke veiligheidsinformatie direct en duidelijk wordt overgebracht.
 

Verplichte pictogrammen in de bouw

Pictogrammen worden gebruikt om gevaren aan te duiden, instructies te geven en te wijzen op de noodzaak van beschermende maatregelen. Ze zijn visuele hulpmiddelen die vaak gebruik maken van universele symbolen, zodat ze begrijpelijk zijn voor iedereen, ongeacht taal of cultuur. Dit is vooral belangrijk op bouwplaatsen waar werknemers vaak uit verschillende landen komen en verschillende talen spreken.

Er zijn verschillende soorten pictogrammen die verplicht zijn op een bouwplaats, afhankelijk van de specifieke risico’s die aanwezig zijn. De ISO 7010-norm regelt de standaardisatie van veiligheidspictogrammen, zodat ze wereldwijd herkenbaar zijn.

Enkele van de meest voorkomende verplichte pictogrammen op een bouwplaats zijn:

1. Gevaarlijke stoffen:
Pictogrammen die wijzen op gevaarlijke stoffen zoals chemische producten, asbest of giftige stoffen. Deze pictogrammen moeten duidelijk aangeven welk type gevaar de stof vormt, zoals brandgevaar, vergiftiging of corrosie.

2. Beschermende uitrusting:
Pictogrammen die aangeven dat er persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) moeten worden gedragen, zoals veiligheidshelmen, gehoorbescherming, veiligheidsbrillen, handschoenen of ademhalingsbescherming. Deze symbolen helpen werknemers te herinneren aan de noodzaak om zich te beschermen tegen specifieke risico’s.

3. Brandveiligheid:
Pictogrammen die wijzen op brandveiligheidsmaatregelen, zoals de locatie van brandblussers, brandkranen, nooduitgangen of branddeuren. Dergelijke pictogrammen moeten duidelijk zichtbaar zijn zodat werknemers snel kunnen handelen in geval van brand.

4. Hoge spanning:
Pictogrammen die waarschuwen voor elektrische risico’s. Deze symbolen worden gebruikt om aan te geven dat er hoogspanningsinstallaties of -apparatuur aanwezig zijn, wat het risico op elektrocutie of brand vergroot.

5. Valgevaar:
Pictogrammen die aangeven dat er valgevaar aanwezig is, bijvoorbeeld bij het werken op hoogte, langs open geulen of op gladde oppervlakken. Deze pictogrammen moeten duidelijk maken waar extra voorzorgsmaatregelen nodig zijn.

6. Gevaarlijke machines en apparatuur:
Pictogrammen die wijzen op gevaarlijke machines of apparaten, zoals draaiende delen, bewegende onderdelen of scherpe randen. Dit is van essentieel belang om letsel door machines te voorkomen.

7. Nooduitgangen en evacuatie:
Pictogrammen die de nooduitgangen en de evacuatie-route aanduiden. Deze moeten duidelijk zichtbaar en gemakkelijk te volgen zijn om werknemers snel naar een veilige locatie te leiden in geval van een ongeluk of calamiteit.
 

Bevorderen van de veiligheidscultuur

Het gebruik van pictogrammen speelt een grote rol in het bevorderen van de veiligheidscultuur op de werkplek. Wanneer werknemers dagelijks worden geconfronteerd met duidelijke visuele waarschuwingen en instructies, worden ze zich meer bewust van potentiële gevaren. Pictogrammen helpen niet alleen om gevaren te identificeren, maar zorgen er ook voor dat werknemers zich actiever aan veiligheidsvoorschriften houden.

Bovendien kan het gebruik van pictogrammen bijdragen aan het snel identificeren van risicovolle situaties, zodat maatregelen sneller kunnen worden genomen. Dit is van cruciaal belang in een sector zoals de bouw, waar de werkomstandigheden vaak veranderen en nieuwe risico’s ontstaan.
 

Opleiding en training

Hoewel pictogrammen op zichzelf effectief kunnen zijn, is het van groot belang dat werknemers worden opgeleid in de betekenis en het gebruik ervan. Bedrijven moeten zorgen voor een gedegen opleiding waarin de verschillende veiligheidsvoorschriften en de bijbehorende pictogrammen worden behandeld. Dit kan onder meer door het aanbieden van:

• Regelmatige veiligheidsbijeenkomsten om medewerkers bewust te maken van de gevaren op de werkplek.
• Opleidingen en trainingen waarbij werknemers leren hoe ze gevaren kunnen herkennen en welke veiligheidsmaatregelen ze moeten nemen.
• Visuele hulpmiddelen zoals posters en handleidingen die de betekenis van de pictogrammen verduidelijken.

 

Conclusie

Veiligheidsvoorschriften en de juiste toepassing van pictogrammen zijn essentieel om een veilige werkomgeving op bouwplaatsen te waarborgen. Het naleven van de Arbowet, de gebruikmaking van gestandaardiseerde pictogrammen en de voortdurende opleiding van medewerkers helpen risico’s te beheersen en ongevallen te voorkomen. Door visuele communicatie te combineren met een sterke veiligheidscultuur kunnen bouwbedrijven zorgen voor een omgeving waarin werknemers zich bewust zijn van de gevaren en proactief handelen om hun eigen veiligheid en die van anderen te waarborgen.